അഭിമുഖം: ബിസ്യൂനി അല്‍-ഹവാനി, സ്ഥലം: കയ്റോ

സാമ്പത്തികമായും സാമൂഹികമായും സ്ഥിരതയുള്ള ഇസ്ലാമിക സമൂഹങ്ങളെ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനുള്ള പ്രധാന ശക്തിയാണ് ഇസ്ലാമിക സമ്പത്ത് വ്യവസ്ഥയെന്ന് നൈജീരിയയിലെ ഗ്രാന്‍ഡ് മുഫ്തിയും 'മുസ്ലിം കൗണ്‍സില്‍ ഫോര്‍ എല്‍ഡേഴ്സ്' അംഗവുമായ ശൈഖ് ഇബ്രാഹിം സാലിഹ് അല്‍ ഹുസൈനി വ്യക്തമാക്കി. ഇസ്ലാം സമ്പത് വ്യവസ്ഥയില്‍ ഉള്‍കൊള്ളുന്ന മൂല്യങ്ങള്‍ അതിനെ മുസ്ലിം സമൂഹത്തിനിടയിലും മറ്റു സമുദായങ്ങള്‍ക്കിടയിലും നീതി നടപ്പിലാക്കാനും സുസ്ഥിരമായ മനുഷ്യ സമൂഹത്തെ വാര്‍ത്തെടുക്കാനുമുള്ള ഒരേയൊരു സമ്പത് വ്യവസ്ഥയായിട്ട് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. പണമിടപാടിലെ എല്ലാ അഴിമതിയെയും പരിഹരിക്കുന്നതോടു കൂടെ പണവും സാമ്പത്തിക ശേഷിയും മുഴുവന്‍ സമൂഹത്തിന്റെയും പ്രയോജനത്തിനായി ഉപയോഗിക്കുന്നു, ഒരു വ്യക്തിയുടെയോ ഗ്രൂപ്പിന്റെയോ പ്രയോജനത്തിനായിട്ടല്ല.

നൈജീരിയയിലെ ഗ്രാന്‍ഡ് മുഫ്തി ഇസ്ലാമിക് ബാങ്കുകളെ 'ഇസ്ലാമിക സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയുടെ ഒരു പ്രധാന ഉപകരണം' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയും മുസ്ലിംകളോട് ബാങ്കില്‍ കൂടുതല്‍ വിശ്വാസമര്‍പ്പിക്കാനും ഇടപാട് നടത്താനും ആഹ്വാനം ചെയ്തു. സാമ്പത്തിക മേഖലയിലായാലും മറ്റ് മേഖലകളിലായാലും എല്ലാ ആത്മാര്‍ത്ഥമായ ഇസ്ലാമിക സമീപനങ്ങളെയും പിന്തുണക്കേണ്ടത് ഓരോ മുസ്ലിമിന്റെയും കടമയാണെന്ന് അദ്ധേഹം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: ഇസ്ലാമിക ലോകം അനുഭവിക്കുന്ന എല്ലാ പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്കും യാഥാര്‍ത്ഥ്യവും അനുയോജ്യവുമായ പരിഹാരങ്ങള്‍ ഇസ്ലാമിക നിയമം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു, മറ്റുപലരില്‍ നിന്നും ഇറക്കുമതി ചെയ്ത പരിഹാരങ്ങള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നത് പരാജയപ്പെട്ടതടിസ്ഥാനത്തില്‍ മുസ്ലിംകളുടെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിനും അവരുടെ പ്രതിസന്ധികളെ നേരിടുന്നതിനും ശരീഅത്തിനെ ഒരു ഉറവിടമായി സ്വീകരിക്കേണ്ടത് മുസ്ലിംകളുടെ കടമയാണ്.

ചില ഇസ്ലാമിക പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നതിനായി അടുത്തിടെ കൈറോ സന്ദര്‍ശിച്ച സമയത്ത് 'ഇസ്ലാമിക് ഇക്കോണമി' അദ്ദേഹവുമായി നടത്തിയ സംഭാഷണത്തിലൂടെ പറഞ്ഞത്:

എല്‍ഡേഴ്സ് കൗണ്‍സിലില്‍ നിന്നുള്ള സന്ദേശം

ലോകത്തെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിലെയും മുസ്ലിംകള്‍ അപലപിച്ച ഫ്രാന്‍സിലെ സംഭവങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം ഇസ്ലാമിനും മുസ്ലിംകള്‍ക്കുമെതിരെ പടിഞ്ഞാറന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ അരങ്ങേറുന്ന രൂക്ഷമായ ശത്രുതയുടെ അലയൊലികളോട് പ്രതികരിക്കുന്നതിനായി നിങ്ങള്‍ അടുത്തിടെ കൈറോയില്‍ സംഘടിപ്പിക്കപ്പെട്ട മുസ്ലിം നേതാക്കളുടെ യോഗങ്ങളില്‍ പങ്കെടുത്തു. നിങ്ങളുടെ ശബ്ദം പാശ്ചാത്യ ലോകത്ത് എത്തിയോ? മുസ്ലിംകളും ലോക ജനവിഭാഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തില്‍ പിരിമുറുക്കുണ്ടാക്കിയ തീവ്രവാദികള്‍ നടത്തിയ വിഢിത്തങ്ങളുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെ നേരിടാനുള്ള മാര്‍ഗങ്ങള്‍ എന്തൊക്കെയാണ്?

തീര്‍ച്ചയായും, ഞങ്ങളുടെ കോപം പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ എല്ലാ ജനങ്ങളിലേക്കും എത്തി. കൗണ്സില്‍ ഓഫ് എല്‍ഡേഴ്സ് ചെയര്‍മാന്‍ ഷെയ്ഖ് ഡോ. അഹമ്മദ് അ്ല്‍തയ്യിബിന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍ ഞങ്ങള്‍ അല്‍അസ്ഹര്‍ അല്‍ഷെരീഫില്‍ ഞങ്ങള്‍ ഒത്തുകൂടി. യുക്തിയും വിവേകവും ഉപയോഗിച്ചാണ് ഞങ്ങള്‍ സംസാരിക്കുന്നത്. വികാരത്തോടെയല്ല. 129 പേരുടെ മരണത്തിനും ഡസന്‍ കണക്കിന് ആളുകളുടെ പരിക്കിനും കാരണമായ പാരീസിലെ രക്തരൂക്ഷിതമായ സംഭവങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍, പടിഞ്ഞാറന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ മുസ്ലിം സമുധായങ്ങള്‍ക്കെതിരെയുള്ള വര്‍ഗീയമായ പ്രവണതകള്‍ക്കെതിരെ തങ്ങളുടെ രോഷം കൗണ്സില്‍ ഓഫ് എല്‍ഡേഴ്സ് പ്രകടിപ്പിച്ചു. മുസ്ലിങ്ങളെയും അല്ലാത്തവരെയും ഒരു പോലെ കൊന്നൊടുക്കുന്ന തീവ്രവാധത്തിന് മതവും മതകീയ പ്രേരണകളുമില്ലയെന്ന് ഞങ്ങള്‍ എല്ലാവരെയും ബോധിപ്പിച്ചു. ക്രിമിനല്‍ തീവ്രവാദികള്‍ ചെയ്ത കുറ്റത്തിന് പടിഞ്ഞാറന്‍ മുസ്ലിംകളെ ശിക്ഷിക്കരുത്.

കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് ദിവസങ്ങളില്‍ ഒന്നിലധികം യൂറോപ്യന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ മുസ്ലിംകള്‍ക്കെതിരെ ശക്തമായ സംഘട്ടനങ്ങളും കയ്യേറ്റങ്ങളും നടന്നിട്ടുണ്ട്, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ തീവ്രവാദികള്‍ ഖുര്‍ആന്‍ കത്തിക്കുകയും ദൈവത്തിന്റെ ഭവനങ്ങള്‍ കത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കുറ്റകൃത്യമാണ് നടത്തിയത്. മുസ്ലിംകള്‍ക്കെതിരെയും അവരുടെ സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ആരാധനാലയങ്ങള്‍ എന്നിവക്കെതിരേയുമുള്ള അതിക്രമങ്ങള്‍ പാശ്ചാത്യരാജ്യങ്ങളലെ ഭീകരതയാണെന്ന് ഞങ്ങള്‍ സ്ഥിരീകരിച്ചു. ഇത് തീര്‍ച്ചയായും തീവ്രവാധ ചിന്തകളെ ഇളക്കിവിടുമെന്ന് ഉദ്ഘാടന സമ്മേളനത്തില്‍ ശൈഖുല്‍ അസഹര്‍ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഇതിനാല്‍ പാശ്ചാത്യര്‍ ഭീകരവാധത്തെ അതേ ആയുധം ഉപയോഗിച്ച് തന്നെ നേരിടേണ്ടതില്ല. നാഗരികതയും പുരോഗതിയും അവകാശപ്പെടുന്നവരില്‍ നിന്ന്  ലോകം ഒരിക്കലും മുസ്ലിംകളുടെ പവിത്രതയെ പൂര്‍ണ്ണമായി അപമാനിക്കുന്ന പ്രവണത പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.

വൈകല്യങ്ങളുടെ പ്രകടനങ്ങള്‍

ആദ്യമായി ഞാന്‍ നൈജീരിയയിലെ ഗ്രാന്‍ഡ് മുഫ്തിയോട് ചോദിച്ചു: നിങ്ങളുടെ കാഴ്ചപ്പാടില്‍, ഫത്‌വ ലോകത്ത് ഇപ്പോള്‍ കാണുന്ന വൈകല്യങ്ങള്‍ എന്തൊക്കെയാണ്?

അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: ഫത്‌വ രംഗത്ത് മുസ്ലിം സമൂഹങ്ങള്‍ ഇപ്പോള്‍ അനുഭവിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യം, സ്പെഷ്യലിസ്റ്റുകളല്ലാത്തവരും ഫത്‌വയ്ക്ക് യോഗ്യതയില്ലാത്തവരും ഫത്‌വയെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു എന്നതാണ്. കൂടാതെ ഫത്‌വ മേഖലകളില്‍ അനര്‍ഹര്‍ കാണിക്കുന്ന ഈ ധൈര്യം പല ആളുകളുടെയും മനസ്സില്‍ അനുവദനീയവും വിലക്കപ്പെട്ടതുമായ കാര്യങ്ങളുടെ മിശ്രിതത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. എന്നാല്‍, ആളുകള്‍ സ്പെഷ്യലിസ്റ്റുകളല്ലാത്തവരെ സമീപിക്കുന്നതിനെതിരെ ഫത്‌വയുടെ പണ്ഡിതന്മാര്‍ക്ക് യാതൊന്നും ചെയ്യാന്‍ കഴിയില്ല. ഫത്‌വ പുറപ്പെടുവിക്കാന്‍ യോഗ്യതയില്ലാത്തവരോട് തന്റെ ചോദ്യവുമായി പോകുന്ന 'ചോദ്യകര്‍ത്താവ്', ടെലിവിഷന്‍ സ്റ്റേഷനുകള്‍, സാറ്റലൈറ്റ് ചാനലുകള്‍, പത്രങ്ങള്‍, വെബ്സൈറ്റുകള്‍ മുതലായ മാധ്യമങ്ങളും ഈ പ്രശ്ണത്തിന് ഉത്തരവാദികളാണ്, കാരണം ഈ സ്വാധീനമുള്ള മാധ്യമങ്ങള്‍ ജനങ്ങളുടെ ചോദ്യങ്ങള്‍ ഫത്‌വയ്ക്ക് യോഗ്യതയില്ലാത്ത ആളുകള്‍ക്ക് അയയ്ക്കുന്നു. അവര്‍ അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത് ഒരുപക്ഷേ അജ്ഞത, അറിവില്ലായ്മ എന്നിവ കാരണമാവാം, അവരില്‍ ചിലര്‍ സമൂഹത്തില്‍ അങ്കലാപ്പുണ്ടാക്കുക എന്ന മോശം ഉദ്ധേശത്തിലാണ് ഇത് ചെയ്യുന്നത്. . ഇതെല്ലാം അനാരോഗ്യകരമായ അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിച്ചു, ഇതിനെല്ലാം ഉത്തരവാദികള്‍ താന്‍ ഫത്‌വ ചോദിക്കുന്ന ആളുടെ കഴിവ് ഉറപ്പുവരുത്താതെ ഫത്‌വ ചോദിക്കുന്ന ആളുകളും, അങ്കലാപ്പ് സൃഷ്ടിക്കാന്‍ താല്‍പര്യപ്പെടുന്ന മാധ്യമങ്ങളുമാണ്. ഇത്തരം സാമൂഹ്യ മാധ്യമങ്ങളെ അവരുടെ പബ്ലിസിറ്റി മാത്രമേ ഉദ്ധേശിക്കുന്നുള്ളൂ, അത് മതവിരുദ്ധമാണെങ്കിലും. അതിനാല്‍, എല്ലായിടത്തുമുള്ള മുസ്ലിംകളോട് വിശ്വസ്തരായ പണ്ഡിതന്മാരിലേക്ക് അഭയം പ്രാപിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്നു, അങ്ങനെ അവര്‍ ശരീഅത്തിന്റെ നിയമങ്ങള്‍ അനുസരിച്ച് അച്ചടക്കമുള്ള ഫത്‌വകള്‍ നേടുന്നു.

നുഴഞ്ഞുകയറ്റക്കാരെ നേരിടല്‍

കാലാകാലങ്ങളില്‍, ഫത്‌വകളെ ഏകീകരിക്കാനുള്ള ആവശ്യങ്ങള്‍ ഉയര്‍ന്നുവരുന്നു, പ്രത്യേകിച്ചും എല്ലാ ഇസ്ലാമിക സമൂഹങ്ങളെയും ആശങ്കപ്പെടുത്തുന്ന പൊതുവായ പ്രശ്നങ്ങളില്‍. നിങ്ങള്‍ ഈ ആവശ്യത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നുണ്ടോ?

പല ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളിലും ഫത്‌വ മേഖല സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്ന അരാജകത്വത്തെ അഭിസംബോധനം ചെയ്യേണ്ട അത്രയൊന്നും പ്രാധാന്ം ഫത്‌വയെ ഏകീകരിക്കുന്നതിന് ഇല്ല, അവിടെ യോഗ്യതയില്ലാത്ത ഔരുപാട് പേര്‍ ഫത്‌വ നല്‍കുന്നത് ഞങ്ങള്‍ സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു, ഇത് ശരീഅത്തിന്റെ വ്യവസ്ഥകളോടുള്ള ജനങ്ങളുടെ പ്രതിബദ്ധതയില്‍ ഒരുതരം ഭിന്നതകള്‍ക്കും കുഴപ്പങ്ങള്‍ക്കും ഇടയാക്കുന്നു. ഇസ്ലാമിക സമൂഹങ്ങളില്‍, ഫത്‌വയ്ക്ക് അര്‍ഹരായവരെ അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് ഞങ്ങള്‍ ഊന്നിപ്പറയുന്നതോടൊപ്പം ഫത്‌വ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യവസ്ഥകള്‍ പാലിക്കുകയും വേണം.. കൂടാതെ അവയിലെ നിയമപരമായ വിധി വ്യക്തമാക്കി ശാസ്ത്രീയ പ്രശ്നങ്ങളെ മികച്ച ശാസ്ത്രീയമായ രീതിയില്‍ പരിഹരിക്കാനും ശരീഅത്തിന്റെ വ്യവസ്ഥകളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ പ്രക്ഷേപണത്തെക്കുറിച്ചുമുള്ള ശരിയായ ധാരണയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി സമൂഹത്തിന് കൃത്യമായ ശാസ്ത്രീയ ചികിത്സകളും നല്‍കണം. വിവിധ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെയും വിദ്യാഭ്യാസ പാഠ്യപദ്ധതികളിലൂടെയും എല്ലാ മുസ്ലിംകള്‍ക്കും വലിയ തോതില്‍ ഇവ എത്തിച്ചുകൊടുക്കുയും ശരിയായി മനസ്സിലാക്കുകൊടുക്കുകയും വേണം.

അവര്‍ ഇസ്ലാമിന്റെ പ്രതിച്ഛായ വളച്ചൊടിക്കുകയില്ല

നൈജീരിയ ഉള്‍പ്പെടെ പല ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളിലെയും തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ ഫത്‌വകള്‍ ചില മുസ്ലിംകളെ ഇസ്ലാമിക നിയമത്തിന്റെ നീതിയില്‍ നിന്നും സഹിഷ്ണുതയില്‍ നിന്നും വ്യതിചലിപ്പിച്ചതായി നിങ്ങള്‍ കാണുന്നുണ്ടോ?

മതപരമായ തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പുകള്‍ക്ക് അവരുടെ അനുയായികളുടെ മനസ്സിനെ സ്വാധീനിക്കാന്‍ മാത്രമേ കഴിയൂ, അവര്‍ മസ്തിഷ്‌കപ്രക്ഷാളനം ചെയ്യപ്പെട്ടവരാണ്, അവരുടെ ബൗദ്ധികവും സാംസ്‌കാരികവുമായ മിശ്രിതങ്ങള്‍ വികലമായ ഈ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ ഭ്രമണപഥത്തില്‍ സഞ്ചരിക്കുന്നതിനായി അധാര്‍മിക മാര്‍ഗങ്ങളിലൂടെ യുവാക്കളെ ആകര്‍ഷിക്കുന്നു, അവരുടെ ചിന്തയില്‍ നിന്നും സംസ്‌കാരത്തില്‍ നിന്നും ഇസ്ലാമിന്റെ ശരിയായ ആശയങ്ങളില്‍ നിന്നും അവരെ ഒരുപാട് ദൂരത്താക്കുന്നു.

അക്രമം പ്രയോഗിക്കുകയും മതത്തില്‍ നിന്ന് തികച്ചും അകലെയുള്ള തങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ നേടിയെടുക്കുന്നതിനുള്ള മാര്‍ഗമായി അക്രമത്തെ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാല്‍ എല്ലായിടത്തുമുള്ള മുസ്ലിംകള്‍ ഇത്തരത്തിലുള്ള തീവ്രവാദ, അവിശ്വാസികളായ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ മലിനീകരണ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തെ നിരാകരിക്കുന്നു,.

ഈ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ കെണിയില്‍ വീഴാതിരിക്കാന്‍ പണ്ഡിതന്മാരും പ്രസംഗകരും എല്ലായ്പ്പോഴും മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കുന്നു. ഇസ്ലാമിന്റെ ശത്രുക്കള്‍ ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളിലെ അട്ടിമറിയുടെ ഉപകരണമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന, പണവും ആയുധങ്ങളും കൊണ്ട് ദുഷിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഈ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ ആശയങ്ങളില്‍ നിന്നും ഫത്‌വകളില്‍ നിന്നും യുവാക്കളെ സംരക്ഷിക്കാന്‍ വേണ്ടി എല്ലാ മുസ്ലിം രാജ്യങ്ങളിലെയും ഫത്‌വ കമ്മിറ്റികളും പ്രബോധക സംഗംങ്ങളും നന്നായി ശ്രമിക്കേണ്ടതും ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

ഇസ്ലാമിക് ബാങ്കുകള്‍

ഇസ്ലാമിക ലോകത്തിനകത്തും പുറത്തും സാമ്പത്തിക രംഗത്ത് വളര്‍ന്ന് വന്ന ഇസ്ലാമിക് ബാങ്കുകളെ നൈജീരിയയിലെ മുഫ്തി എങ്ങനെ കാണുന്നു?

വാസ്തവത്തില്‍, കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷങ്ങളില്‍ ഇസ്ലാമിക് ബാങ്കുകള്‍ നേടിയ നേട്ടങ്ങളില്‍ ഞങ്ങള്‍ സന്തുഷ്ടരാണ്, കാരണം അവയുടെ വിജയവും മുസ്ലിംകളുടെ അതിലുള്ള വിശ്വാസവും ഇസ്ലാമിന് മുസ്ലിംകള്‍ക്കിടയില്‍ നീതി കൈവരിക്കാന്‍ പ്രാപ്തിയുള്ള ഒരു സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയുണ്ടെന്ന ഞങ്ങളുടെ ആവര്‍ത്തിച്ചുള്ള വാദത്തെ സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. ഇസ്ലാമിക് ബാങ്കുകള്‍ ഞങ്ങള്‍ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങള്‍ നടപ്പിലാക്കി, അവര്‍ സാമ്പത്തികവും സാമൂഹികവുമായ നിരവധി ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ നേടിയിട്ടുണ്ട്, അവയെ രാജ്യചരിത്രത്തില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ടതും നിര്‍ണായകവുമായി ഞങ്ങള്‍ കരുതുന്നു. ഒന്നാമത്തേത്, ഇസ്ലാം സമ്പൂര്‍ണ്ണ ജീവിത രീതിയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്.

അതിനാല്‍, പലിശയില്‍ തകര്‍ന്നുപോയ നമ്മുടെ സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥിയില്‍ നിന്ന് മുക്തി നേടാന് വേണ്ടി ഇസ്ലാമിക് ബാങ്കുകളുമായി ഇടപെട്ട് അവരെ പിന്തുണയ്ക്കേണ്ടത് ഓരോ മുസ്ലിമിന്റെയും കടമയാണ്.

സകാത്തിന്റെ ബാധ്യത പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കല്‍

നമ്മുടെ അറബ്, ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളിലെ തൊഴിലില്ലാത്ത ദരിദ്രരുടെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിന് സകാത്തിന്റെ വരുമാനം പര്യാപ്തമാണെന്ന് സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധര്‍ എല്ലായ്പ്പോഴും സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. അതിനോടു കൂടെ, സകാത്തിന്റെ ബാധ്യത അവഗണിച്ചതിന്റെ ഫലമായി ദരിദ്രരായ ആളുകളുടെ എണ്ണം വര്‍ദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.. നിങ്ങളുടെ കാഴ്ചപ്പാടില്‍: മുസ്ലിംകളുടെ ജീവിതത്തില്‍ അവരുടെ സാമൂഹികവും മാനുഷികവുമായ ദൗത്യം നിറവേറ്റാനുള്ള ഈ ബാധ്യതയെ എങ്ങനെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കും?

അതെ, സകാത്തിന്റെയും സന്നദ്ധ ദാനധര്‍മ്മത്തിന്റെയും ബാധ്യത പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്നത് എല്ലായിടത്തുമുള്ള ദരിദ്രരായ മുസ്ലിംകളുടെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഗ്യാരണ്ടിയാണ്, സകാത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ ദൈവം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ള കാര്യങ്ങള്‍ പാലിക്കണമെന്ന് ഞങ്ങള്‍ എല്ലായ്പ്പോഴും നമ്മുടെ രാജ്യങ്ങളിലെ മുസ്ലിംകളോട് അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കുന്നു, ഈ ബാധ്യത അവഗണിക്കുന്നത് ദൈവത്തിനും അവന്റെ റസൂലിനും അനുസരണക്കേടാണെന്നും ദൈവം നല്‍കിയ അനേകം പണത്തിന്റെ അനുഗ്രഹത്തെ നിഷേധിക്കലാണെന്നും ഞങ്ങള്‍ അവര്‍ക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കുന്നു. തനിക്ക് അല്ലാഹു നല്‍കിയതില്‍ പിശുക് കാണിക്കുന്നവര്‍ ദുനിയാവില്‍ തന്റെസമ്പത്തിനൊപ്പം സന്തോഷത്തോടെ ജീവിക്കുകയില്ല, ഇനി അഥവാ ഇത്തരത്തിലെ തെറ്റായ സന്തോഷം അവന്‍ ലഭിച്ചാല്‍ തന്നെ, അവന്‍ ഈ പണം കാരണവും അനുഗ്ര നിഷേധം കാരണവും പിന്നീട് ദു:ഖിതനായിത്തീരുകതന്നെ ചെയ്യും. പശ്ചാത്താപം ഉപയോഗപ്രദമല്ലാത്ത ദിവസത്തില്‍ അവരുടെ നന്ദികേടിനെക്കുറിച്ച് അവര്‍ ഖേദിക്കുകയും ചെയ്യും.

സന്തോഷവും സംതൃപ്തിയും പണത്തിലൂടെ കൈവരിക്കില്ലെന്ന് ഓരോ മുസ്ലീമും അറിഞ്ഞിരിക്കണം. ഒരു വ്യക്തി സന്തോഷത്തോടെ ജീവിക്കണമെങ്കില്‍, അയാള്‍ ആദ്യം ചുറ്റുമുള്ള ദരിദ്രരുടെ അവകാശങ്ങള്‍ നിറവേറ്റണം, മാത്രമല്ല അവരിലുള്ള അസൂയയോ വിദ്വേഷമോ ഇല്ലാതാക്കാന്‍ അവന്‍ അവരെ ഒരു പരിധിവരെ സന്തോഷിപ്പിക്കുകയും വേണം.

ദരിദ്രരെ സഹായിക്കുക

ഹജ്ജ്, ഉംറ തുടങ്ങിയ ആരാധനാ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ പാവപ്പെട്ട മുസ്ലിംകളെ സഹായിക്കുകയും അവരുടെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിന് സംഭാവന നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നത് പ്രധാനമാണെന്ന് ചില പണ്ഡിതന്മാര്‍ പ്രസ്താവിച്ചു. ഈ ഫത്‌വയെ നിങ്ങള്‍ എങ്ങനെ കാണുന്നു?

ഇസ്ലാമിക നിയമം മുന്‍ഗണനകളുടെ കര്‍മ്മശാസ്ത്രത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നു, അതിനര്‍ത്ഥം ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടതും പ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ കാര്യങ്ങള്‍ ഉണ്ട് എന്നാണ്, കഴിവുള്ളവര്‍ക്ക് എല്ലാ അനുസരണയോടെയും ദൈവത്തെ സമീപിക്കാനും ഹജ്ജും ഉംറയും ആവര്‍ത്തിക്കാന്‍ ഷട്ടില്‍ യാത്രകള്‍ നടത്താനും കഴിയുമെങ്കില്‍ പോലും, അവര്‍ ഓരോരുത്തരും തന്റെ സാമൂഹികവും മാനുഷികവുമായ കടമകള്‍ ചെയ്തിട്ടു വേണം അതിനു പോവേണ്ടത്. പാവങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തീകരിക്കാനും കടക്കാരെ സഹായിക്കാനും ഇസ്ലാം നമ്മെ പ്രേരിപ്പിച്ചു.  ഹജ്ജ്, ഉംറ എന്നിവയുടെ ആവര്‍ത്തനത്തേക്കാള്‍ ഈ മാനുഷിയ സഹായമാണ് പ്രധാനമര്‍ഹിക്കുന്നതെന്ന് ഞാന്‍ കരുതുന്നു. ഒരു വ്യക്തി ഇവ രണ്ടും ചെയ്താല്‍, അവന്‍ രണ്ട് നന്മയെയും സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അങ്ങനെയെങ്കില്‍ അവന്‍കക് ഇനിയും വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചു നല്‍കാന്‍ ദെവത്തോട് അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കുന്നു.

പള്ളികളും മത സ്ഥാപനങ്ങളും

മതപരമായ വികാരം കഴിവുള്ള പല ആളുകളെയും മതസ്ഥാപനങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കാന്‍ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു, ത്യേകിച്ച് ആഫ്രിക്കന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍.. നിങ്ങളുടെ രാജ്യത്തിന് കൂടുതല്‍ പള്ളികളും മത സ്ഥാപനങ്ങളും ആവശ്യമുണ്ടോ?

തീര്‍ച്ചയായും പള്ളികളും മതസ്ഥാപനങ്ങളും ആവശ്യമുള്ള പ്രദേശങ്ങളുണ്ട്, സമ്പന്നരായ മുസ്ലിംകളെയും അവരിലെ നല്ല ആളുകളെയും, മുസ്ലിംകളുടെ മതപരമായ ആചാരങ്ങള്‍ അനുഷ്ഠിക്കാനും അവരില്‍ മത അവബോധവും പ്രയോജനകരമായ ഇസ്ലാമിക സംസ്‌കാരവും പ്രചരിപ്പിക്കാനും സഹായിക്കുന്ന പള്ളികളും മത സ്ഥാപനങ്ങളും സ്ഥാപിക്കാന്‍ നമ്മള്‍ എല്ലാവിധത്തിലും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം.

എന്നാല്‍ പള്ളികളോ മതസ്ഥാപനങ്ങളോ ആവശ്യമില്ലാത്ത മേഖലകളുണ്ട്, മറിച്ച് അവിടങ്ങളില്‍ കൂടുതല്‍ ആവശ്യം ദരിദ്രരെ സേവിക്കുന്ന സ്‌കൂളുകളും ആശുപത്രികളും സൗകര്യങ്ങളുമാണ്, ഇതാണ് ഞങ്ങള്‍ എല്ലായ്പ്പോഴും മുസ്ലീങ്ങളെ ഉണര്‍ത്തുന്നത്. അതിനാല്‍ മുസ്ലീങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി നിലകൊള്ളാനും നല്ല ജീവകാരുണ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്കും സാമൂഹിക ഐക്യദാര്‍ഢ്യത്തിന്റെ മറ്റ് വശങ്ങള്‍ക്കും ശ്രദ്ധ നല്‍കാനും ഉപദേശിക്കുന്നു. ഇന്‍ശാ അല്ലാഹ്, ഇത്തരം സ്ഥലങ്ങളില്‍ പള്ളികള്‍, മദ്രസകള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ മേല്‍ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് പ്രതിഫലം ലഭിക്കുന്നതാണ്.

ദരിദ്രരുടെ എണ്ണം നിരന്തരം വര്‍ദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, രോഗികളുടെ എണ്ണവും വര്‍ദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, തൊഴിലില്ലാത്തവര്‍ സമൂഹത്തിന് ഒരു ഭാരമായിത്തീരുകയും സമീഹത്തിന്റെ സുരക്ഷയ്ക്ക് ഭീഷണിയായിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്നു. സാമ്പത്തിക പ്രാപ്തിയുള്ളവര്‍ അവരുടെ മിച്ച പണം ഈ ദരിദ്രരും രോഗികളും തൊഴിലില്ലാത്തവരുമായ ആളുകള്‍ക്ക് കൊടുക്കുന്ന കാര്യങ്ങളും ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്, കാരണം ഈ വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് സമ്പന്നരുടെ മേല്‍ അവകാശമുണ്ട്, വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആനില്‍ സര്‍വ്വശക്തനായ ദൈവം പറയുന്നു: (തങ്ങളുടെ സ്വത്തുകളില്‍ നിര്‍ണിതമായ അവകാശം നല്‍കുന്നവരും ചോദിച്ചു വരുന്നവരും ഉപജീവനം തടയപ്പെട്ടവനും) - അല്‍ - മആരിജ് 24,25 പ്രവാചകര്‍ തങ്ങള്‍  (ദൈവത്തിന്റെ പ്രാര്‍ത്ഥനയും സമാധാനവും ഉണ്ടാകട്ടെ) പറയുന്നു: അയല്‍വാസി പട്ടിണികിടക്കാണെന്ന് അറിഞ്ഞുകൊണ്ട് വയറ് നിറച്ച് തിന്നുന്നവന്‍ വിശ്വാസിയായിട്ടില്ല. (അല്‍ബസാറ്, അല്‍തബറാനി എന്നിവര്‍ ഹസന്‍ ആയി അനസ് (റ)നില്‍ നിന്നും റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുന്നു. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: പ്രവാചകര്‍ തങ്ങള്‍, (ദൈവത്തിന്റെ പ്രാര്‍ത്ഥനയും സമാധാനവും ഉണ്ടാകട്ടെ) പറഞ്ഞു: അയല്‍വാസിപട്ടിണി കിടക്കുകയാണെന്ന് അറിഞ്ഞുകൊണ്ട് വയറ് നിറക്കുന്നവന്‍ എന്നെ കൊണ്ട് വിശ്വസിച്ചിട്ടില്ല.

അന്ധമായ ചിന്ത

മുസ്ലിംകള്‍ എല്ലായ്പ്പോഴും ദാരിദ്ര്യം, രോഗം, അജ്ഞത, പിന്നോക്കാവസ്ഥ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് പരാതിപ്പെടുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്? മിക്ക ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളും ഏറ്റവും പിന്നോക്ക രാജ്യങ്ങളുടെ പട്ടികയില്‍ ഇരിക്കുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്? ഈ വേദനാജനകമായ യാഥാര്‍ത്ഥ്യത്തെ ഇസ്ലാമിക പഠിപ്പിക്കലുകളുമായും മൂല്യങ്ങളുമായും ബന്ധിപ്പിക്കുന്നവരോട് നിങ്ങള്‍ എങ്ങനെ പ്രതികരിക്കും?

ഈ ആളുകളുടെ അജ്ഞതയും വിഢിത്ത്വവും വെളിപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു കണ്ണിയാണിത്, കാരണം ഇസ്ലാം നവോത്ഥാനത്തിന്റെയും പുരോഗതിയുടെയും നാഗരികതയുടെയും ഒരു മതമാണ്, ഇന്ന് ബലഹീനതയുടെ എല്ലാ പ്രകടനങ്ങളുമായും മുസ്ലിംകള്‍ ജീവിക്കുന്ന യാഥാര്‍ത്ഥ്യത്തോടൊപ്പം തന്നെ നാം ചേര്‍ത്തു വായിക്കേണ്ട ഒന്നാണ് ഇവയ്ക്ക് ഇസ്ലാമുമായി അടുത്തോ വിദൂരമോ യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാ എന്നുള്ളത്. മുസ്ലിംകള്‍ പിന്നോട്ട് പോയിട്ടുണ്ടെന്നും ലോകത്തെ അറിവും നാഗരികതയും നീതിയും കൊണ്ട് നിറച്ച അവരുടെ നവോത്ഥാനം വീണ്ടെടുത്തിട്ടില്ലെന്നും വസ്തുതകളും തെളിവുകളും ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. കാരണം അവരില്‍ പലരും ഇപ്പോള്‍ ഇസ്ലാമിലോ ഇസ്ലാമിനുവേണ്ടിയോ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നില്ല. അതിനേക്കാള്‍, അവര്‍ ഈ മതത്തിന്റെ മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശത്തില്‍ നിന്ന് പിന്മാറി, മറ്റു പലരില്‍ നിന്നും അവരുടെ പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്ക് പരിഹാരം തേടാന്‍ തുടങ്ങി.

ഇപ്പോള്‍ വേണ്ടത് സമൂഹം അറിവിലേക്കും ജോലിയിലേക്കും മടങ്ങുക എന്നതാണ്, അതു പോലെ, ഓരോ വ്യക്തിയും തന്റെ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങള്‍ ഏറ്റെടുക്കുകയും മറ്റുള്ളവരുടെ മേല്‍ അവ അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കാതിരിക്കുക. കാരണം, നമ്മുടെ ഇസ്ലാമിക ലോകത്ത് നാം അന്വേഷിക്കുന്ന മാറ്റം യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാക്കല്‍ ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും ഉത്തരവാദിത്തമാണ്. ശ്രേഷ്ഠമായ ഹദീസില്‍ നബി തങ്ങള്‍ പറഞ്ഞു: തന്റെ ശരീരത്തെക്കുറിച്ചു, സമയം ചിലവഴിച്ചതിനെ കുറിച്ചും, ഇല്‍മ് കൊണ്‍് ചെയ്ത അമലിനെ കുറിച്ചും, ആയുസ്സ് ചിലവഴിച്ചതിനെ കുറിച്ചും ചോദിച്ചിട്ടല്ലാതെ ഒരു അടിമയുടെ കാലുകളും ഖിയാമത് നാളില്‍ അനങ്ങുകയില്ല. റിയാദ് അല്‍ സലാഹീന്‍ 1/153. റിയാദില്‍ ഇമാം അല്‍ നവവി പറഞ്ഞു. ഹസന്നും സ്വഹീഹമായ ഹദീസ് ആണ് എന്ന് അല്‍ തിര്‍മിദി.

ഖിയാമത് നാളില്‍ ചോദിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ലോകത്തിലെ ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും ഉത്തരവാദിത്ത്വമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങള്‍ ഈ ഉത്തമ ഹദീസില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു, ആ ഘടകങ്ങള്‍ ഇവയാണ്: സമയം, ജോലി, പണം, അറിവ്.

ഈ ഘടകങ്ങള്‍ നാഗരികത യാഥാര്‍ത്യമാക്കുന്നതിലെ പ്രധാന ഘടകങ്ങളാണെങ്കിലും; ചില മുസ്ലിംകള്‍ ഇപ്പോഴും ഉപയോഗശൂന്യമായ കാര്യങ്ങളില്‍ സമയം പാഴാക്കുന്നതില്‍ ഉത്സാഹം കണ്ടെത്തുകയും അലസത, ആശ്രയത്വം, ജോലിയുടെ അവഗണന എന്നിവയില്‍ മത്സരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒപ്പം ജോലിയും ആരാധനയും ഒഴികെയുള്ള മറ്റു എല്ലാ കാര്യങ്ങളിലും ഉപയോഗത്തിലെ ദാരാളിത്വം, ദൂര്‍ത്ത് എന്നിവ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക ജനതയെ അവര്‍ മറികടക്കുന്നു.

നമ്മുടെ പ്രശ്ണ പരിഹാരത്തിനും പ്രതിസന്ധികള്‍ നേരിടുന്നതിനും ആവശ്യമായ അറിവ് കരസ്ഥമാക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യം ഇപ്പോഴും അപൂര്‍വം ചിലര്‍ മാത്രമേ സാക്ഷാത്കരിച്ചിട്ടുള്ളൂ.

മതപരമായ തെറ്റിദ്ധാരണകള്‍

ചില ഇസ്ലാമിക പ്രബോധകര്‍ ലോകത്തോട് വിദ്വേഷവും അതിന്റെ സുഖങ്ങളില്‍ നിന്ന് സന്യാസവും നേടാന്‍ ജനങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിന്റെ അനുഗ്രഹങ്ങളെ നിരാകരിക്കാനും ജീവിതത്തെ അവഗണിക്കാനും ഇസ്ലാം സമ്മതിക്കുന്നുണ്ടോ?

നിര്‍ഭാഗ്യവശാല്‍,ഇത്തരം ഒറ്റപ്പെടലുകളും സന്ന്യാസവും കൈവരിക്കാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്ന പ്രബോധകര്‍ ലോക മുസ്ലിം സമൂഹത്തിന്റെ നിജസ്ഥിതി മനസ്സിലാക്കാത്തവര്‍ ആണ്. ഇസ്ലാം, അതിന്റെ അനുയായികളെ എല്ലാ സുഖവും ദുഖവും അനുഭവിച്ച് ജീവിക്കാനും, സന്തോഷവും സങ്കടങ്ങളും അഭീമുഖീകരിക്കാനും പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന മതമാണ്. ഒരു മുസ്ലിം എപ്പോഴും സമൂഹത്തില്‍ ഇടപെടാന്‍ ആണ് ഇസ്ലാം കല്‍പിക്കുന്നത്. അത് പോലെ നല്ല നിലയില്‍ ജീവിക്കാന്‍ വേണ്ടി അധ്വാനിക്കാനും ഇസ്ലാം പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.

അതിനാല്‍ ഈ ലോകത്തിലെ സന്ന്യാസം ഒരു മതപരമായ ആവശ്യകതയല്ല, ജീവിതത്തിലെ എല്ലാ സുഖങ്ങളും നന്മകളും വെടിയുന്നത് മനുഷ്യനെ തന്റെ സ്രഷ്ടാവിനോടും ദൈവത്തിന്റെ റസൂലിനോടും (െദെവത്തിന്റെ പ്രാര്‍ത്ഥനയും സമാധാനവും തങ്ങള്‍ക്കുണ്ടാകട്ടെ) അടുപ്പിക്കുകയില്ല, നബി തങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുകയും ഇങ്ങനെ പറയുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു: 'ഓ, ദൈവമേ, എന്റെ എല്ലാമെല്ലാമായ ദീന്‍ നീ എനിക്ക് നന്നാക്കി തരണേ..., അത് പോലെ എന്റെ ജീവിതോപാധിയുള്ള ഈ ലോകത്തെയും നീ നന്നാക്കിതരണേ... എന്റെ മടക്കസ്ഥലമായ പരലോകവും നീ നന്നാക്കണേ... ജീവിതത്തില്‍ എനിക്ക് എല്ലാ നന്മയും നീ വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചു തരണേ, മരണം എല്ലാ വിധ തിന്മയില്‍ നിന്നുമുള്ള കാവലാക്കണേ... (അദബുല്‍ മുഫ്രദ് എന്ന ഖിതാബില്‍ ഇമാം ബുഖാരി ഉദ്ധരിച്ച ഹദീസ് അദബുല്‍ മുഫ്രദ് - 668, മുസ്ലിം 7002) ഈ ഹദീസിലൂടെ പ്രവാചകര്‍ അല്ലാഹുവിനോട് ദുനിയാവിലെ ജീവിതേബാധി (മനുഷ്യന്റെ പ്രശ്ണ പരിഹാരങ്ങള്‍ക്കുള്ള കാര്യങ്ങള്‍) നന്നാക്കാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്നു.

ഈ ലോകത്ത് അതിന്റെ എല്ലാ സന്തോഷങ്ങളോടും കഷ്ടതകളോടുംകൂടെ ജീവിക്കാനും, അതിനെ പരലോകത്ത് ദൈവത്തിന്റെ ആനന്ദവും പ്രതിഫലവും നേടാനുള്ള മാര്‍ഗമായി സ്വീകരിക്കാനും വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ നമ്മോട് കല്‍പ്പിക്കുന്നു, അതിനാല്‍ സര്‍വ്വശക്തനായ അല്ലാഹു പറയുന്നു: (അല്ലാഹു നിനക്ക് നല്‍കിയിട്ടുള്ളതിലൂടെ നീ പരലോകവിജയം തേടുക. ഐഹികജീവിതത്തിന്‍ നിന്ന് നിനക്കുള്ള ഓഹരി നീ വിസ്മരിക്കുകയും വേണ്ട) അല്‍ - ഖസസ് - 77.അതിനാല്‍ ദുനിയാവ് ത്യജിക്കലും അതിലെ നന്മകള്‍ ഉപേക്ഷിക്കലും ഭയഭക്തിയുടെ അടയാളമല്ല. നബി തങ്ങള്‍ പറയുന്നു: (അല്ലാഹു തന്റെ അനുഗ്രഹങ്ങളുടെ അടയാളം തന്റെ അടിമയില്‍ കാണാന്‍ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു) - ഫതഹുല്‍ ബാരി 10/260  അല്‍ഹാഫിസ് എന്നവര്‍ ഫത്ഹ് എന്ന കിതാബില്‍ ഈ ഹദീസിനെ തിര്‍മിദി ഇമാം ഹസന്‍ ആകിയിട്ടുണ്ടെന്ന് പറഞ്ഞു.

വിഡ്ഢിത്ത്വം നിരസ്സിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്

ചില സമ്പന്നരായ മുസ്ലിംകള്‍ പണം വിഡ്ഢിത്വം കാണിച്ച് ഉപയോഗ ശൂന്യമായി ചിലവഴിക്കുന്നു. ഇത്തരത്തില്‍ ദൈവം ധാരാളം പണം നല്‍കി അനുഗ്രഹിച്ചവരെ നൈജീരിയയിലെ മുഫ്തി എന്താണ് ഉപദേശിക്കുന്നത്?

ഹലാലായ മാര്‍ഗത്തില്‍ മിതമായ അളവില്‍ നിയമാനുസൃതവും അനുവദനീയവുമായ കാര്യങ്ങള്‍ക്കായി പണം ചെലവഴിക്കാന്‍ ഇസ്ലാം ആവശ്യപ്പെടുന്നു, പണം ചെലവഴിക്കുന്നതിനുള്ള വിധി ഒരു വ്യക്തി പണം വിനിയോഗിക്കുന്ന രീതിയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയാണ്. ഒരാള്‍ പണം പിശുക്ക് കാണിച്ച് സൂക്ഷിച്ച് വച്ചാല്‍ അല്ലാഹു അവന് ശക്തമായ ശിക്ഷ തന്നെ നല്‍കുന്നതാണ്. ബുദ്ധിയും വിവേകവും അംഗീകരിക്കാത്ത് മാര്‍ഗത്തില്‍ പണം ചിലവഴിക്കുന്നവര്‍ വിഡ്ഢിയാണ്.  എന്നാല്‍ ഒരാള്‍ പണം നല്ലതിന് വേണ്ടി ചെലവഴിക്കുകയാണെങ്കില്‍, ദൈവത്തില്‍ നിന്നുള്ള അവന്റെ പ്രതിഫലം വളരെ വലുതാണ്, കൂടാതെ ദരിദ്രര്‍ക്കും രോഗികള്‍ക്കും അനാഥര്‍ക്കും മറ്റ് ദരിദ്രര്‍ക്കും സ്വമേധയാ പണം നല്‍കുന്നവരെ വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ പ്രശംസിക്കുന്നു. അല്ലാഹു തആലാ പറയുന്നു: (രാത്രിയും പകലും രഹസ്യമായും പരസ്യമായും തങ്ങളുടെ സ്വത്തുക്കള്‍ ചെലവഴിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നവര്‍ക്ക് അവരുടെ രക്ഷിതാവിങ്കല്‍ അവര്‍ അര്‍ഹിക്കുന്ന പ്രതിഫലം ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതാണ്. അവര്‍ യാതൊന്നും ഭയപ്പെടേണ്ടതില്ല. അവര്‍ ദു:ഖിക്കേണ്ടിവരികയുമില്ല) - അല്‍ബഖറ 274.